Bir süredir devam eden ekonomik bunalım COVİD-19 salgınıyla birlikte tavan yaptı. Vatandaş neredeyse her kaleme gelen zamlar nedeniyle bir cüzdanına bir de ihtiyaç listesine bakakaldı. Akaryakıta, elektriğe ve doğal gaza gelen zamlar bir yana artan gıda fiyatları nedeniyle zam sofralara da yansıdı. Son dönemde dövizdeki artış furyası ise yeni zam dalgalarının habercisi oldu.
Öte yandan bazı kesimlerin zamlara neden olarak esnafı göstermesine Düzce esnafından tepki geldi. Öncü TV’nin nabzını tuttuğu esnaflar gelen zamlar nedeniyle kendilerini de zor durumda kaldığını belirterek, “Her şeye zam geldi, bizler de sattığımız ürünlere zam yapmak zorunda kalıyoruz. Bu zamların esnafla ne ilgisi var?” dedi.
‘Her şeye devamlı zam geliyor’
Zamlar nedeniyle zorda kaldıklarını belirten Nuri Sarıahmet, “Ucuz hiçbir şey yok her şey çok pahalı. Her şeye devamlı zam geliyor. Biz daha zam yapmadık ama yapacağız gibi. Çayın kilosu 40 TL oldu. En ucuz aldığımız çay 35 TL. Gelen zamlarla mücadele etmeye devam ediyoruz. Bir taraftan alıyoruz bir tarafa koyuyoruz. Zabıtalar ise bize dışarıya bir masa fazla koydurmuyor. Bir masayı sıkıntı yapıyorlar.” dedi.
‘Piyasa artmasa neden zam yapalım?’
Yufkacılık yapan Mustafa Çıkrıkçı, “Esnafın zam yapacak hiçbir şeyi yok. Piyasa artarsa şartlar zorlaşırsa esnaf da zammını yapacak. Her şey normal giderse esnaf da hayatını normal bir şekilde sürdürür. Mesela ben yufkacıyım una zam gelmesin, ben yufkaya zam yapmam. Esnafın ne suçu var bu işte? Giderler kurtarmayınca herkes karnını düşünür bu işte.” diye konuştu.
‘Bir ay önce 38 TL’ye aldığım yağ 75 TL oldu’
Zamların artık yıllık değil günlük yapılır hale geldiğinden dert yanan Barış İnanç, “Türkiye ekonomisinin son bir yıldır çok kötü olduğunu düşünüyorum. Malum son bir yıldır artık günübirlik zamlarla uğraşıyoruz. Senelik zamlarla değil. Her gün bir şeye zam geliyor. Bazı kesimler neden esnafı suçluyor? Benim bir ay önce 38 liraya aldığım yağı şuan 75 liraya alıyorum ben bunun farkını nasıl kapatacağım. Fiyata yansıtacağım. Bugün bir eleman çalıştırıyorsun 150 lira günlüğü. Niye çünkü adam da kazanmış olduğu paraya bakarak evinin geçimini sağlıyor. Ev kirası kaç para bin lira doğalgaz kaç para? 3000 liraya adam nasıl çalıştıracaksın sen? Ülkemizde dolar yükselince her şey hemen yükseliyor ama doların düştüğü de oluyor o zaman bir şey düşmüyor. O konuyu ben bir türlü anlayamadım.” diyerek zamların esnaf olarak kendilerini de zor durumda bıraktığını belirtti.
‘Bu kış çok zor olacak’
Fotoğrafçılık yapan İbrahim Aydın ise geleceği göremez hale geldiklerini belirterek, “ Düzce’de düğün salonlarıyla düğün video ve fotoğraf işleri yapıyorum. Ben Türkiye ekonomisini şöyle değerlendiriyorum, bir eski Türkiye bir de yeni Türkiye. Eski Türkiye’de paramız değerliydi ve bazı şeylere kolaylıkla ulaşabiliyorduk. Şu anda yeni Türkiye’de ise hayat pahalı. Ve şu anda kazançlarımızı alacaklarımızla , yapmış olduğumuz işlerle kıyaslayamıyoruz. Müşterilerimize güzel fiyatlar veriyoruz ama verdiğimiz fiyatlarla biz eksiklerimizi gideremiyoruz. Biz en çok fotoğraf kağıtlarında sıkıntı çekiyoruz. Fotoğraf kağıtlarını ve mürekkeplerini dolar üzerinden alıyoruz. Şu anda bizim esnaflarımızın elinde eski kurlardan almış olduğu mallar oluyor ve onları yeni kurdan bize satıyorlar ama onlara da hak veriyorum ben çünkü esnafın bir suçu yok. Çünkü esnaf elindeki stoğu bitirdiğinde güncel döviz kurundan onu alıp da koyması lazım. Esnafın yeni mal alabilmesi için güncel döviz kurlarından malı satması lazım. Bence bu konuda esnafın suçlanmasına gerek yok. Bence suçlanacak kişiler belli. Esnaf, hele küçük esnaf çok zor durumda. Kış ayına giriliyor ve ben esnaf olarak evime şu anda devamlı erzak stoğu yapıyorum çünkü yeni Türkiye’de bu kış çok zor olacak diye düşünüyorum. Ben geleceği göremiyorum hatta bunu için bir doktora gitmeyi düşünüyorum, geleceği görmek için gözlük almak istiyorum. Güzel günler benim için esnaf olarak çok geride kaldı.” diyerek döviz artışının zam olarak geri döndüğünü söyledi.
‘Büyük şirketler zam yapıyor’
Muhammed Faik Sayın ise Türkiye’de ekonominin dolara endeksli olmasından şikayet ederek, “Biz ekonomist değiliz ama iyi olmadığı belli, küçük esnaf zaten zor durumda. İşler baya zayıflamış durumda. Türkiye’de işlerin birçoğu dolarla döndüğü için büyük bir sıkıntı olduğunu tahmin ediyorum ama inşallah iyi olur. Ben cidden öyle olduğunu düşünüyorum. Çünkü dolar biraz arttığı zaman hemen ürünlere 2 kat zam yapıyorlar. Zam yapılacak bir ortam olmasa bile zam yapıyorlar. Bence büyük şirketler, isim vermeye gerek yok ama, bu büyük şirketlerin böyle yaptığını düşünüyorum. Ama dünyada zaten bir kaos var. Türkiye’nin çok kötü olduğunu da düşünmüyorum. Daha iyi olur diye de tahmin ediyorum. Bizim insanımız dolar düşünce fiyatları düşürmez. Hep kar edecekler. Kimse zarar etmeyi hesaba katmıyor. Aslında her şeyde kar da var zarar da var. Biraz da bizim insanımız dürüst değil. Bütün sıkıntı o. İnsanlar dürüst olsalar, hakkına riayet etseler ben her şeyin daha düzgün olacağına inanıyorum. Ama kimse hakkına riayet etmiyor. İnsanların birbirine saygısı ve sevgisi de yok her şey böyle bir kaos içinde gidiyor. Ama ileride daha iyi olur diye tahmin ediyorum.” diye konuştu.
