Piyasayı dengeleme görevi biçilse de alım kotası ve sıkı şartları nedeniyle üreticiyi serbest piyasanın eline bırakmakla eleştiren Toprak Mahsulleri Ofisi, 50 fındık alım ofisinden 37’sini kapatma kararı aldığını duyurdu. Bu kararla TMO’nun Karadeniz genelindeki alım merkezi sayısı 13’e düştü.
Yılsonuna kadar alımlara devam edileceği taahhüt edilmesine rağmen Düzce’de fındık üretiminin ana merkezi olan Akçakoca’daki merkezini de ‘kamu zararı oluştuğu’ gerekçesiyle kapatmasıyla tepki çeken TMO’dan konuyla ilgili açıklama geldi.
Gerekçe: Fiyatları yukarı çıkarmayı başardık
Açıklamada TMO’nun uyguladığı şeffaf ve doğru alım kriterleri ile kaliteli ve sürdürülebilir fındık üretiminin yaygınlaşmasını sağladığı ve bu kapsamda bu sezon da 23 Ağustos itibariyle alımlara 50 nokta ve 1000 personelle başladığı belirtildi. Alım merkezi sayısındaki yüzde 74’lük azaltmanın gerekçesi ise TMO’nun başarılı politikalarıyla serbest piyasada fındık fiyatlarının yukarı çıkması gösterildi.
‘İhtiyaç olursa ilave tedbir alınır’
Yapılan açıklamada, “Kurumumuzun alımlarına başlamasına paralel olarak piyasada 23-24 TL/kg olan piyasa fiyatları etkin alım politikasıyla üreticimizin lehine 29-30 TL/kg’a kadar çıkmıştır. Piyasa fiyatlarının yükselmesiyle üreticilerimizin TMO alım noktalarına olan yönelimi azalmış ve daha çok serbest piyasada ürünlerini değerlendirmeye başlamışlardır. Kurumumuzca piyasa şartları ve randevu durumları göz önünde bulundurularak alım noktalarımız yeniden değerlendirilmiştir. Bu kapsamda TMO ekip sayısının merkez noktalarda olacak şekilde 13’e düşürülmesine karar verilmiştir. Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından piyasalar yakından takip edilmekte olup ihtiyaç duyulması halinde ilave tedbirler alınabilecektir.” denildi.
TMO alıma başlayınca fiyatlar düşmüştü
Öte yandan sezon başında 25 liraya kadar çıkan kabuklu fındığın kilogram fiyatı Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından geçerli fiyatın levant kalite için 26.50 TL olarak açıklanması ve TMO’yla birlikte düşük fiyat politikası takip eden İtalyan Ferrero şirketinin de alıma başlamasıyla serbest piyasa da 22.50 TL’ye kadar gerilemişti.
Kazanan ihracatçı oldu
TMO’nun üreticiye koştuğu bağır şartlar ve kota uygulaması nedeniyle üreticinin zorunlu istikameti serbest piyasa olmuş ve fiyatlar uzun bir süre 23 TL seviyesinde kalmıştı. Son dönemde Düzce’de fındık fiyatları 27 TL’nin üzerine çıksa da stratejik tarım ürünü fındıkta kazanan emekçi değil ihracatçı oldu.
Fındığın bugünkü değeri 42 lira 35 kuruş ama aradaki fark ihracatçının cebinde…
Büyük bir kısmı yurtdışına ihraç edilen fındıkta dolar kurundaki artışa ve üretim maliyetleri artış gerekçesiyle üreticinin fiyatlardaki revizyon beklentisi gerçekleşmedi. Sezon başında 3 dolar 8 cent belirlenen fındık fiyatı, 1 dolar 92 cente kadar geriledi. Üretici kaybederken fındığın dolar bazındaki bugünkü TL karşılığı 42 lira 35 kuruştan 16 lirası üretim sürecine hiçbir katkısı olmayan ithalatçının cebine akmaya başladı.
Üretici, fiyatlarda revizyon ve TMO’nun şartlarında ve kotada iyileştirme yaparak kendisine sahip çıkılmasını beklerken ‘Fiyatlar yükseldi’ denilerek 50 alım noktasından 37’sinin kapısına kilit vurulması hayal kırıklığına neden oldu.
HABER: Mehmet GÜNESEN
