Uzm. Dr. Emine Sibel Şan, demir eksikliği anemisinin (DEA), demir eksikliği sonucu hemoglobin miktarının azalması olduğuna dikkati çekerek, çocuklarda sıklıkla hayatın ilk iki yılında, özellikle 6. ile 24. aylar arasında görüldüğünü kaydetti.
Demir eksikliği anemisinde çocuğun beslenme hikâyesinde, günlük gıda alımı, demirden zengin gıdaların ve inek sütünün alımının sorgulanmasının önemli olduğunu belirten Şan, gastrointestinal sistemden kanama, menstruel kan kaybı (adolesan kızlarda) ve idrarla olan kanamaların olup olmadığı öğrenilmesinin tanı koymada öncelikli olduğunu aktardı.
Şan, demir eksikliği anemisinde çocuk hekiminin Pika, çocukta (toprak, kil, tebeşir, kömür gibi nesneleri yeme) alışkanlığının mutlaka sorgulanması gerektiğini vurguladı.
Demir eksikliği anemisinde belirtiler ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi veren Şan, şunları aktardı:
'Anemiye bağlı deri ve mukozalarda solukluk, takipne, taşikardi, iştahsızlık, halsizlik, huzursuzluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite sendromu, büyüme geriliği, uyku bozuklukları, nefes tutma nöbetleri, tırnak ve saçlarda kolay kırılma, kaşık tırnak, düz ve parlak dil, motor-mental fonksiyonlarda etkilenme gibi belirtiler olabilmektedir. Çocuklarda görülen demir eksikliği anemisinin nedeni, özellikle süt çocukluğu ve adolesan dönemde DEA gelişmesine en sık yol açan neden, artan demir ihtiyacının beslenme ile karşılanmamasıdır. Tedavide öncelikle, demir eksikliğinin nedeni ortadan kaldırılır.
DEA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Demir tedavisi ile Demirin ferro (+2) tuz formunu içeren ilaçlar (ferro sulfat) kullanılır. Bu şekilde, anemi 1-2 ayda düzelir. Anemi düzeldikten sonra 2-3 ay daha vücut demir depolarını doldurmak için tedaviye devam edilir. Oral demir ilaçlarının yan etkileri (bulantı, kusma, dispepsi, konstipasyon, ishal, gaz, dışkının siyah renkli olması, dişlerin siyaha boyanması) konusunda hasta/ailesi bilgilendirilir. Dişlerin siyaha boyanmasını en aza indirmek için, damla veya şurup formunun dilin arkasına doğru, dişlerle temas etmeyecek şekilde verilmesi, ilacın meyve suyu veya su ile seyreltilerek verilmesi, ilacın bir pipet ile verilmesi önerilir.'
İLK 6 AY ANNE SÜTÜ ÖNEMLİ
Uzm. Dr. Emine Sibel Şan, demir eksikliği anemisinden korunmak için doğumdan sonraki ilk 4-6 ay anne sütünün yeterli olduğunun altını çizerek, '6 aydan sonra, anne sütünün yanında, demirden zengin içerikli ek gıdalarla beslenmesi önerilir. Miadında doğan bebeklere 4 aydan sonra, 1 mg/kg/gün dozunda, prematüre ve 2500 g altında doğan bebeklere 2 aydan sonra 2 mg/kg/gün dozunda elementer demir içeren damlalar başlanarak, 1 yaşına kadar demir profilaksisine devam edilmesi önerilir.' ifadelerini kullandı.
“İNEK SÜTÜ DEMİR EMİLİMİNİ AZALTIR”
Günlük inek sütü tüketiminin 2 su bardağı ile sınırlandırılması gerektiğini belirten Şan, 'Vitamin C miktarı yüksek olan besinler (portakal, mandalina, domates, kivi, patates, çilek, karnabahar, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli) demir emilimini artıran besinlerdir. Kepekli gıdalar, tahıl, susam gibi fitat içeren besinler, çay, kakao gibi tanin içeren besinler, kalsiyum içeren ürünler (inek sütü besinleri) demir emilimini azaltan besinlerdir.' değerlendirmesinde bulundu.
Haber – Ahmet Çelik (AA)
